In 2007 is de EU-richtlijn Milieuaansprakelijkheid in werking getreden. De richtlijn is in Nederland geïmplementeerd in Titel 17.2 Wet milieubeheer. Doel van de richtlijn is het voorkomen van aanzienlijke milieuschade en, als schade is ontstaan, het herstel ervan door het nemen van feitelijke maatregelen. Het gaat bij toepassing van de richtlijn dus niet om het betalen van een schadevergoeding in geld. Fysiek herstel van aangetaste Natura 2000-gebieden en de habitats en soorten die vallen onder de Vogel- en Habitatrichtlijnen staat voorop. Hetzelfde geldt voor de aantasting van wateren die vallen onder het bereik van de Kaderrichtlijn Water (KWR). In Nederland zijn dit nagenoeg alle oppervlaktewateren en – vanwege de uitbreiding van het bereik van de richtlijn als vervolg op het incident met de Deepwater Horizon in de Golf van Mexico - een aanzienlijk deel van de Noordzee.
Verschil in toepassing Milieuaansprakelijkheidsrichtlijn
Er blijkt een groot verschil te bestaan tussen de EU-lidstaten voor wat betreft het toepassen van dit aansprakelijkheidsregime. Er zijn landen waar de richtlijn nauwelijks is toegepast, en er zijn landen met al meer dan 500 zaken. In Nederland is nog nauwelijks toepassing gegeven aan Titel 17.2 Wet milieubeheer. Er zijn wel incidenten geweest die waarschijnlijk onder het bereik van de richtlijn vielen, maar omdat toepassing is gegeven aan bijvoorbeeld de Wet bodembescherming – met een strenger regime dan de EU-richtlijn Milieuaansprakelijkheid – is Titel 17.2 Wm niet ingezet.
De Europese Commissie zet in op een betere toepassing van de richtlijn
Er is onderzoek gedaan naar de toepassing van de richtlijn in alle EU-lidstaten en geconcludeerd is dat één van de redenen van de beperkte toepassing van de richtlijn is gelegen in de onbekendheid met het regime. Niet alleen overheden blijken onvoldoende op de hoogte van de mogelijkheden van de richtlijn, maar dit geldt ook voor verzekeraars en bedrijven. Om die reden heeft de Europese Commissie besloten om een reeds bestaand trainingsprogramma over de toepassing van de richtlijn, gericht op overheden, bedrijven en anderen, uit te breiden. De Europese Commissie financiert de trainingen. Ook zullen aanvullende ‘guidance documents’ ter beschikking worden gesteld en komt er waarschijnlijk een register met experts die in geval van een incident kunnen worden geraadpleegd.
Kortom, veel wordt gedaan om dit potentieel ingrijpende aansprakelijkheidsregime meer bekendheid te geven en er voor te zorgen dat het in geval van milieu-incidenten ook feitelijk toegepast gaat worden.
Bron: samenvatting evaluatie Milieuaansprakelijkheidsrichtlijn
Klik hier voor informatie van de Europese Commissie over milieuaansprakelijkheid