Klimaatverandering stelt ons voor een enorme opgave. Het Klimaatakkoord van Parijs beoogt de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 1,5°C. Nederland wil haar broeikasgasemissies in 2030 – over 11 jaar – met zo'n 49% hebben verminderd ten opzichte van 1990. Dit vergt een aanzienlijke inspanning van burgers, bedrijven en overheden
Die inspanning omvat veel meer dan de verduurzaming van de energievoorziening, het aardgasvrij maken van woningen, het aansluiten van kantoorgebouwen op bodemenergiesystemen en het nemen van energiebesparingsmaatregelen. Zo zijn ook maatregelen nodig om het optimaal (her)gebruik van grondstoffen te stimuleren. Daarnaast zijn maatregelen nodig om Nederland te beschermen tegen de negatieve gevolgen van klimaatverandering.
De sluiting van een Nationaal klimaatakkoord, de voorbereiding van een Klimaatwet en de wijziging van wet- en regelgeving zijn instrumenteel voor deze klimaat- en energietransitie. Het aantal duurzame-energieprojecten zal exponentieel toenemen. Ook zullen er innovatieve projecten volgen, bijvoorbeeld gericht op de grootschalige opslag van gewonnen duurzame energie. Hierna kunt u meer lezen over de juridische aspecten van de klimaat- en energietransitie.
Nieuwsbrief Klimaat en energietransitie
Via onze Nieuwsbrief Klimaat en energietransitie houden wij u op de hoogte van alle (juridische) ontwikkelingen en actualiteiten ten aanzien van onderwerpen als klimaatdoelstellingen, energietransitie, schone mobiliteit en circulaire economie.
Verwezenlijking klimaatdoelstelling 2030
Een broeikasgasemissiereductie van zo’n 49% in 2030 is aanzienlijk. Een groot aantal maatregelen is in voorbereiding om die te halen. Zo is er een wetgevingsagenda energietransitie, ligt er een wetsvoorstel dat het gebruik van kolen door elektriciteitscentrales verbiedt, en treffen decentrale overheden voorbereidingen voor van Regionale Energiestrategieën (RES) als uitwerking van het (concept-)Klimaatakkoord.
Energietransitie
Het kabinet biedt ruim baan voor de realisering van wind- en zonneparken, het terugbrengen van het aantal gasaansluitingen bij woningen, de winning van bodemenergie (WKO en geothermie), het gebruik van restwarmte, het stimuleren van elektrisch rijden en het verminderen van CO2-uitstoot. Ook de afvang en opslag van CO2 (CCS) komt weer in beeld.
Via onze LinkedIn-pagina Klimaat en energietransitie houden wij u op de hoogte van alle (juridische) ontwikkelingen en actualiteiten ten aanzien van onderwerpen als klimaatdoelstellingen, energietransitie, schone mobiliteit en circulaire economie.
Van gas los
Vanaf 1 juli 2018 krijgen nieuwbouwwoningen alleen nog in uitzonderingssituaties een gasaansluiting. Aardgasvrij bouwen is nu de norm. Binnen afzienbare tijd gaan ook bestaande woningen van het gastransportnet af. Deze ontwikkelingen bieden kansen en uitdagingen voor stakeholders, van bouw- en installatiebedrijven tot woningcorporaties en overheden. Hoe krijg je medewerking van aangesloten bewoners en bedrijven voor deze transitie? En wat zijn de alternatieven voor gas? Is restwarmte afkomstig van de industrie een optie of moet worden ingezet op (collectieve) WKO's, geothermie of all electric?
Mobiliteit
Benzine en diesel zullen op termijn niet meer nodig zijn als brandstof voor auto's, bussen, scooters, vrachtauto's en schepen. De mobiliteitssector moet in 2030 aanzienlijk minder CO2 uitstoten. Dit vraagt om een ingrijpende transitie van ons mobiliteitsbeleid en van onze infrastructuur. Er dient zich een veelheid aan oplossingen aan, zoals elektrisch vervoer, het gebruik van waterstof en biobrandstoffen, de invoering en uitbreiding van milieuzones, laadinfrastructuur en parkeerbeleid ter stimulering van elektrische auto's, en openbaar vervoer via light-rail-verbindingen.
Klimaatadaptatie
Nederland moet zich voorbereiden op de negatieve gevolgen van klimaatverandering, zoals wateroverlast en hittestress. Adaptatiemaatregelen zijn nodig. Voorbeelden ervan zijn waterpleinen en ondergrondse waterbergingen in steden, overloopgebieden nabij rivieren en het versterken en verleggen van dijken. Maar ook onze elektriciteits-, ICT- en transportnetwerken moeten we beschermen tegen klimaatverandering. Deze adaptatiemaatregelen moeten passen binnen de juridische kaders van ruimtelijke ordening, rechtsbescherming en netwerkregulering. Dat blijkt steeds weer een uitdaging.
Circulaire economie
Grondstoffen zijn schaars. Het wordt steeds belangrijker om de beschikbare grondstoffen zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Steden nemen afvalpreventiemaatregelen, bijvoorbeeld door de bezorging van ongeadresseerd reclamedrukwerk te beperken. Tegelijkertijd zet de Europese Commissie in op een optimaler (her)gebruik van grondstoffen, een verbod op bepaalde plastics en op de inzameling van kunststofproducten. Al deze maatregelen moeten bijdragen aan de transitie naar een circulaire economie en het behalen van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties (SDG's).
Subsidies en staatssteun
Subsidieregelingen zullen – voorlopig nog – een essentiële voorwaarde vormen voor het slagen van de klimaat- en energietransitie. De grens tussen subsidie en verboden staatssteun is vaak dun en verdient juridische toetsing vooraf om mogelijke problemen achteraf te voorkomen.
Business Human Rights
Klimaatverandering heeft evident impact op mensenrechten, bijvoorbeeld omdat door regenval woningen onder water komen te staan of omdat door droogte oogsten mislukken. Bedrijven, banken maar ook toezichthouders verdisconteren klimaatrisico's en de impact die dit heeft op mensenrechten vaak niet of onvolledig in hun risicoanalyses. Zo worden er in contracten tussen bedrijven en bij bankfinancieringen geen of weinig voorzieningen getroffen voor de mitigatie van deze risico's. Bovendien kunnen bedrijven, banken en overheden betrokken raken in procedures over het onvoldoende nemen van maatregelen om klimaatverandering en de impact ervan op mensenrechten tegen te gaan.
Visie
Onze visie is dat de klimaat- en energietransitie een combinatie van technologische, organisatorische en juridische maatregelen vergt. Juridisch is al veel mogelijk. Zo biedt de Crisis-en herstelwet nu al mogelijkheden om te experimenteren met nieuwe warmte- en andersoortige energievoorzieningen, en de opslag van duurzame energie. Ook de energiewetgeving (Gaswet, Elektriciteitswet 1998, Warmtewet en Mijnbouwwet) biedt in toenemende mate ruimte voor duurzame oplossingen.
De klimaat- en energietransitie zal een grote impact hebben op de Nederlandse samenleving. De benodigde maatregelen en projecten vragen dan ook om maatschappelijke en bestuurlijke sensitiviteit. De klimaat- en energietransitie is een van onze speerpunten. Als geen ander kennen wij het politiek/bestuurlijke en juridische kader noodzakelijk voor de verwezenlijking van uw duurzame-energieproject, steeds met oog voor de maatschappelijke context: Pels Rijcken 1,5°.
Aanbevelingen
"Pels Rijcken has a lot of knowledge about the energy field. Their expertise is great, they anticipate new legislation coming in and adapt to it." - Chambers Europe, 2024
"The team at Pels Rijcken works quickly and effectively and communicates in a pleasant manner." Chambers Europe, 2024
