Home Kennis Wijziging geheimhoudingsregeling decentraal bestuur

Wijziging geheimhoudingsregeling decentraal bestuur

10 maart 2023
Jean-Paul Heinrich
Op 1 april 2023 treedt (het laatste onderdeel van) de Wet bevorderen integriteit en functioneren decentraal bestuur in werking. Daarmee worden onder meer de in de Gemeentewet en de Provinciewet opgenomen geheimhoudingsbepalingen (thans de artikelen 25, 55 en 86 Gemeentewet en de artikelen 25, 55 en 91 Provinciewet) belangrijk gewijzigd. Er is gekozen voor een opzet waarbij niet langer per bestuursorgaan apart in de wet wordt beschreven wat diens bevoegdheden zijn. In plaats daarvan komt er één centraal geheimhoudingshoofdstuk.

Hieronder geef ik een overzicht van de belangrijkste wijzigingen van de geheimhoudingsregeling, aan de hand van de Gemeentewet. De wijzigingen in de Provinciewet komen daarmee overeen.

Bevoegdheid om informatie geheim te verklaren

Het geheim verklaren van informatie wordt nadrukkelijker losgekoppeld van het aan anderen verstrekken van die informatie. De bevoegdheid om informatie geheim te verklaren wordt geregeld in het nieuwe artikel 87. Deze bevoegdheid komt de raad, het college, de burgemeester en de commissies toe.

Delen van geheime informatie tussen bestuursorganen

Na het besluit om informatie geheim te verklaren kan in een aantal gevallen die informatie met een ander bestuursorgaan worden gedeeld. Dat is geregeld in het nieuwe artikel 88. Het orgaan dat op informatie geheimhouding legde, is als enige bevoegd die informatie met andere organen te delen. Bij het verstrekken van geheime informatie wordt door het orgaan dat de geheimhouding oplegde vermeld dat op die informatie de verplichting tot geheimhouding rust (artikel 89, eerste lid).

Nieuw is ook dat in artikel 88, zesde lid, uitdrukkelijk wordt geregeld dat de raad geheime informatie die aan hem is verstrekt aan anderen kan verstrekken. Daarbij kan de raad regels stellen over de situatie waarin het college, de burgemeester of een commissie de geheime informatie weer ‘verder’ verstrekt aan anderen. Hiermee wordt het mogelijk dat geheime informatie met een andere gemeente of met een provincie wordt gedeeld. Dat kan bijvoorbeeld nodig zijn in geval van een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

De nu nog bestaande mogelijkheid dat informatie onder geheimhouding aan een of enkele raadsleden wordt verstrekt, vervalt. Volgens de toelichting leidt dit tot onduidelijkheid over de bekrachtiging en het delen of bespreken van deze informatie binnen fracties. Het zou bovendien afbreuk doen aan het principe dat de raad als geheel wordt geïnformeerd door het college (artikel 169 Gemeentewet).

Duur geheimhouding

De verplichting om de geheimhouding in acht te nemen duurt voort totdat het orgaan dat de geheimhouding op de informatie oplegde de geheimhouding weer opheft. Deze regel kent één uitzondering, namelijk voor de gevallen waarin de betreffende informatie met de raad is gedeeld. In dat geval is de raad exclusief bevoegd de geheimhouding op te heffen. Anders dan nu, is de raad niet langer verplicht de aan hem opgelegde geheimhouding te bekrachtigen. 

Sancties bij schending geheimhouding

De wet maakt het mogelijk dat de raad besluit om een lid van de raad of van een door de raad ingestelde commissie die de opgelegde geheimhouding schendt, voor ten hoogste drie maanden uit te sluiten van het ontvangen van informatie waarop een verplichting tot geheimhouding rust (artikel 89, vierde lid).

Gevolgen gewijzigde geheimhoudingsregels

De wijzigingen in de geheimhoudingsregels hebben belangrijke gevolgen voor de communicatie tussen gemeentelijke bestuursorganen. De daarop betrekking hebbende interne procedures en werkinstructies zullen aan de gewijzigde wet moeten worden aangepast.

Vragen?

Met vragen over de nieuwe geheimhoudingsregeling en wat dit voor uw gemeente of provincie betekent kunt u terecht bij onze Woo-servicedesk, die is te bereiken via telefoonnummer 070-515 3477. Aan de telefonische adviezen van de servicedesk zijn geen kosten verbonden.