Met het op handen zijnde nieuwe omgevingsrecht en de codificatie en harmonisatie van het nadeelcompensatierecht, acht minister Dekker (Rechtsbescherming) verschillende moderniseringen van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) nodig. Op 10 juli jl. diende hij daartoe een wetsvoorstel in bij de Tweede Kamer. Allereerst introduceert dit voorstel een nieuwe regeling voor de gecoördineerde behandeling van samenhangende besluiten. Lees daarover ons eerder verschenen blog. In een tweede blog bespraken we de beoogde mogelijkheid voor toezichthouders om bij overtreding van de medewerkingsplicht bestuurlijk te handhaven door middel van een last onder bestuursdwang. In dit blog leest u meer over het derde aandachtspunt: de aanpassing of intrekking van bijzondere nadeelcompensatieregelingen.
Naar een algemene regeling voor nadeelcompensatie
Via de Wet nadeelcompensatie en schadevergoeding bij onrechtmatige besluiten is in titel 4.5 Awb een algemene regeling opgenomen over nadeelcompensatie. Artikel 4:126 uit deze titel codificeert het égalitébeginsel. Op grond van dit beginsel ontstaat de verplichting voor bestuursorganen tot vergoeding van schade door rechtmatig overheidshandelen. Hieronder valt zowel schade door rechtmatige besluiten als schade door rechtmatige feitelijke handelingen. Het geeft geen verplichting tot vergoeding van de volledige schade, maar enkel de schade die onevenredig is en met andere woorden uitstijgt boven het normale maatschappelijke risico. Ook zijn onder deze titel de belangrijkste materiële en procedurele regels voor de toekenning van nadeelcompensatie te vinden.
Titel 4.5 moet echter nog in werking treden. Wanneer dat gebeurt, zullen de bepalingen in andere wetten waarin een nadeelcompensatieregeling is vastgelegd kunnen komen te vervallen. Deze regelingen worden immers met een algemene grondslag overbodig. Zo wordt de overzichtelijkheid van het nadeelcompensatierecht vergroot en kunnen de reeds bestaande regelingen worden geharmoniseerd.
Om die stap te kunnen zetten is vereist dat eerst een aantal bijzondere nadeelcompensatieregelingen in formele wetten (o.a. de Kernenergiewet en de Telecommunicatiewet) worden aangepast. In deze aanpassing voorziet dit onderdeel van het wetsvoorstel.
Relatie tot de Omgevingswet
In dit wetsvoorstel is rekening gehouden met de keuzes die zijn gemaakt in het kader van de totstandkoming van de Omgevingswet. Voor de wetten die opgaan in de Omgevingswet en waarvoor daarmee een meer specifiek op het omgevingsrecht toegesneden stelsel voor nadeelcompensatie ontstaat, wordt in het wetsvoorstel geen aanpassing van deze wetten voorgesteld. Het voor deze wetten bestaande regime voor nadeelcompensatie zal blijven bestaan totdat de Omgevingswet in werking treedt. Dit geldt ook voor wetten die weliswaar niet volledig opgaan in de Omgevingswet, maar waarvan wordt geregeld dat het nadeelcompensatieregime van de Omgevingswet van toepassing wordt. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de Waterwet.
Raadpleeg hier de volledige tekst van het wetsvoorstel en hier de bijbehorende Memorie van Toelichting.
