Wat speelde er?
Het provinciaal inpassingsplan “Buitenring Parkstad Limburg” voorziet in de aanleg van een weg van nationale betekenis (de N300) met aan iedere zijde twee rijstroken en een maximumsnelheid van 100 km per uur. Vanwege de korte afstand van zijn woning tot de weg lijdt verzoeker planschade, vooral in verband met verslechterde luchtkwaliteit en een lagere situeringswaarde. Dat staat vast. In geschil is echter of het college van gedeputeerde staten van Limburg aan verzoeker terecht de voorzienbaarheid (actieve risicoaanvaarding) hebben tegengeworpen.
Volgens de rechtbank kon verzoeker toen hij zijn woning in 1970 kocht uit het gepubliceerde Streekplan Oostelijke Mijnstreek 1962 concreet afleiden dat op zijn locatie een weg van nationale betekenis was voorzien. Het tijdsverloop tot de vaststelling was volgens de rechtbank echter dermate groot (43 jaar) dat de rechtszekerheid in de weg zou staan aan het tegenwerpen van voorzienbaarheid.
Hoe oordeelt de Afdeling?
De Afdeling oordeelt dat volgens vaste jurisprudentie bij de beoordeling van de voorzienbaarheid alleen de situatie ten tijde van de aankoop van het eigen perceel van belang is. Als op dat moment aanleiding bestond rekening te houden met een planologische verslechtering, dan is het risico op eventuele planschade actief aanvaard. Het lange tijdsverloop tussen het moment van aanvaarding van dat risico en de vaststelling van het schadeveroorzakende plan maakt dat niet anders, ook niet als dat tijdsverloop 43 jaar is. Hier staat vast dat het Streekplan uit 1962 een concreet en openbaar beleidsvoornemen is waaruit de komst van een weg van nationale betekenis kan worden afgeleid. Dit is voldoende voor het tegenwerpen van actieve risicoaanvaarding.
Wat kunt u met deze uitspraak?
De uitspraak bevestigt dat voor de voorzienbaarheid de concrete en openbare beleidsvoornemens op het moment van aankoop (de peildatum) beslissend zijn. Na de peildatum duurt de voorzienbaarheid voort tot de inwerkingtreding van het schadeveroorzakende plan. De voorzienbaarheid kan eventueel worden doorbroken door een afwijkend concreet beleidsvoornemen, maar dan alleen vóór peildatum en niet daarna. De Afdeling gaat overigens niet specifiek in op de verhouding tussen het leerstuk van voorzienbaarheid en de rechtszekerheid.
ABRvS 22 april 2020, nr. 201905264/1/A2 Planschade, actieve risicoaanvaarding, tijdsverloop
