Onrechtmatige stookhinder (artikel 7.22 van het Bouwbesluit 2012)
De juridische grondslag van het handhavingsverzoek is artikel 7.22 van het Bouwbesluit 2012. Dit artikel is een zogenoemde vangnetbepaling die betrekking heeft op het gebruik van bouwwerken, open erven en terreinen. Op basis van dit artikel kan het bevoegd gezag handhaven wanneer het gebruik van de bouwwerken, open erven en terreinen leidt tot bijvoorbeeld overmatige hinder, gezondheidsrisico’s en veiligheidsrisico’s. Uit artikel 7.22 van het Bouwbesluit 2012 vloeit niet voort wanneer sprake is van overmatige hinder. Het is aan het bevoegd gezag om dit in een concrete situatie vast te stellen.
Waar ging de zaak over?
In de zaak staat een burengeschil centraal. Een inwoner van Maasdijk veronderstelde overlast te ervaren van de houtkachels van zijn buurman en diende daarom een handhavingsverzoek in bij het college van burgemeester en wethouders van Westland. Het college voerde naar aanleiding van het handhavingsverzoek een aantal controles uit naar de vermeende houtstook. Naar aanleiding van het bezwaar tegen de afwijzing heeft het college nog een vijftal controles laten uitvoeren. Alle controles vonden echter hoofdzakelijk plaats doordeweeks, overdag. Bij geen van deze controles waren de kachels in gebruik. Het college besloot daarop om niet handhavend op te treden en verklaarde het bezwaar daarom ook ongegrond. De buurman laat het hier niet bij zitten en gaat in beroep bij de rechtbank Zeeland-West-Brabant.
Rechtbank: geen sprake van een onrechtmatige hinder
De rechtbank volgt het college en oordeelt dat er door de houtkachels niet zoveel overlast – in de vorm van rook, roet, walm en/of stof – wordt veroorzaakt dat sprake is van overtreding als bedoeld in artikel 7.22 van het Bouwbesluit 2012. Volgens de rechtbank was het besluit, om niet handhavend op te treden door het college, voldoende zorgvuldig voorbereid. Op verschillende dagen en uiteenlopende tijdstippen heeft het college immers onderzoek laten uitvoeren en van die onderzoeken is verslag gedaan. Het feit dat de kachels op geen van de controlemomenten in gebruik waren, maakt dat oordeel volgens de rechtbank niet anders. De buurman kan zich hierin niet vinden en gaat in hoger beroep bij de Afdeling.
Afdeling: onzorgvuldig besluit, controles niet toereikend
In hoger beroep voert hij aan dat de controles op andere momenten hadden moeten worden uitgevoerd, namelijk op de momenten dat de houtkachels logischerwijs in gebruik waren, of hadden kunnen zijn. Volgens hem is de rook simpelweg niet gemeten omdat de controles overdag plaatsvonden op werktijden op doordeweekse dagen toen de houtkachels niet werden gebruikt, in plaats van in de avonduren en weekenden waar er wel gestookt werd. Bovendien zouden de toezichthouders niet gecontroleerd hebben welk type hout is gestookt, terwijl het type hout invloed heeft op de mate van hinder. De onderzoeken zijn volgens hem, al met al, dan ook onvolledig en doen ze geen recht aan de overlast die hij ervaart.
De Afdeling gaat mee in dit betoog. De controles, zoals ze zijn uitgevoerd, geven volgens de Afdeling geen representatief beeld van de gevolgen van het gebruik van de houtkachels en de hinder zoals wordt aangevoerd. De rechtbank heeft daarom ten onrechte geoordeeld dat de controlemethode wel toereikend is. Het college had ter voorbereiding van het besluit meer en gerichter actie moeten ondernemen. Ter onderbouwing van het nieuw te nemen besluit op bezwaar had de nodige kennis moeten worden vergaard om te kunnen beoordelen of sprake is van overmatige hinder in de zin van artikel 7.22 van het Bouwbesluit 2012. Het college zal het onderzoek dus opnieuw moeten uitvoeren, aldus de conclusie van de Afdeling.
Helaas, nog geen witte rook voor de buurman, want het is nu wachten op een nieuw besluit op bezwaar, deze keer mét toereikend onderzoek. Wel leert deze uitspraak dat het bevoegd gezag niet zomaar wegkomt met houtkachelcontroles die op minder logische momenten zijn uitgevoerd.
Raadpleeg hier de volledige uitspraak van de Afdeling van 2 november 2022, ECLI:NL:RVS:2022:3140.
