ING verlaat "de schoen", het haalde zelfs het NOS nieuws. Alweer een leeg kantoor, is dan toch het eerste wat in je opkomt. Nu trekt ING in een ander bestaand gebouw, want nieuwbouw is vandaag de dag geen pré voor een bedrijf. En is het de bedoeling dat ''de schoen" wordt verhuurd. Maar als dat niet lukt, wat dan?
Functieverandering, van kantoor naar hotel, studentenwoningen of huisvesting voor seizoensarbeiders, is voor de hand liggend. Toch doet iedereen er nog steeds vrij moeilijk over. Nergens voor nodig, het is gewoon een kwestie van doen.
Het mooiste is natuurlijk als het bestemmingsplan al iets van flexibiliteit biedt, waardoor meerdere functies mogelijk zijn. De Crisis- en herstelwet biedt daarvoor extra instrumenten zoals het flexibele en verbrede bestemmingsplan. Een gemeente die kampt met veel leegstand van kantoren zou op die manier uitkomst kunnen bieden. Gedacht kan worden aan een bestemmingsregeling die meerdere functies mogelijk maakt, zoals wonen, kantoor, maatschappelijk, horeca en bedrijf. Functies worden in zo’n plan alleen uitgesloten wanneer dat uit milieuhygiënisch oogpunt noodzakelijk is. Geen woningen bijvoorbeeld aan de kant van de spoorweg met het oog op de geluidbelasting of het vervoer van gevaarlijke stoffen. Voor de rest is binnen de bestemming en binnen bepaalde randvoorwaarden overal van alles mogelijk.
Maar ook als u bij navraag stuit op een traditioneel plan met de aanduiding “K” op de plaats van het gebouw en de gemeente niet bewogen kan worden tot zo’n vorm van organische planologie of u heeft simpelweg haast, is er geen nood aan de man.
Zo zal ‒ met de wijziging van het Besluit omgevingsrecht die in de pijpleiding zit ‒ de mogelijkheid om tijdelijk af te wijken van het bestemmingsplan worden opgerekt van 5 naar in ieder geval 10 jaar. Ook wordt de procedure om daarvoor een omgevingsvergunning te krijgen veel korter (8 weken i.p.v. nu een half jaar!). En voor tijdelijke functies hoeft niet aan alle eisen van het Bouwbesluit te worden voldaan. De ombouw van kantoor naar woningen komt daarmee juridisch binnen handbereik.
Ligt het lege kantoor in een industrieel gebied (bijvoorbeeld het havengebied), dat is aangewezen als ontwikkelingsgebied, dan biedt de Crisis- en herstelwet de mogelijkheid om gedurende 10 jaar af te wijken van de geluidnormen. Ligt het langs een transportroute voor gevaarlijke stoffen, dan kan worden afgeweken van de externe veiligheidsregels. Dat geeft ruimte voor de realisatie van bijvoorbeeld studentenwoningen. Dit zou voor 'de schoen', gelegen pal aan de A10 op steenworp afstand van de Vrije Universiteit, bepaald een aantrekkelijke oplossing zijn.
Wel kunnen bij bestaande bouw verkeersontsluiting en parkeren nogal eens tot uitdagingen leiden. Meestal is de regel parkeren op eigen terrein. Maar gaat de parkeerbehoefte omhoog en blijft het voor parkeren beschikbare oppervlak hetzelfde, dan wordt dat lastig. Maak je van een kantoor een school, dan is er behoefte aan veilige fietspaden en een goede verbinding met het openbaar vervoer. Daar zal bij de planvorming goed over nagedacht moeten worden. Ook hier is echter niets onmogelijk.
Kortom, wees vooral creatief en niet bang voor juridische obstakels. Die zijn er minder dan u denkt. Dus functieverandering, gewoon doen!
Dit blogbericht is als column verschenen in het vaktijdschrift Grond/Weg/Waterbouw.