Home Kennis Kroniek civiele rechtspraak mededingingsrecht 2022

Kroniek civiele rechtspraak mededingingsrecht 2022

20 april 2023
Jotte Mulder
,
Willem Heemskerk
en
Sanne Jonkheer
In deze kroniek bespreken wij de mededingingsrechtelijke uitspraken van de Nederlandse civiele rechter in 2022. Het was wederom een druk jaar op follow-on gebied. Het zal voorlopig ook wel druk blijven. Recent was een van de headlines tijdens de jaarlijkse concurrences cartel workshop: ‘cartels are back’.1 Daarmee werd gedoeld op het feit dat de handhaving van kartels weer zo’n beetje op het precoronaniveau zit. De Commissie is inderdaad bezig met een inhaalslag en voert veel bedrijfsbezoeken uit die gedurende de coronajaren niet hebben kunnen plaatsvinden.2 Daar zal deze kroniek de komende jaren nog rijkelijk van kunnen oogsten. Het zullen tevens interessante follow-on jaren worden gezien de focus van de Commissie op niet alledaagse kartels, zoals inkoopkartels,3 waarvan op voorhand reeds minder duidelijk is dat er schadelijke effecten optreden (voor afnemers en consumenten). Gelet op de stand van zaken in verschillende kartelschadeprocedures in Nederland is de kans inmiddels ook aanzienlijk dat komend jaar de eerste verwijzingen naar schadestaatprocedures kunnen gaan volgen en ook op dat vlak weer nieuwe ontwikkelingen kunnen gaan plaatsvinden die dit rechtsgebied verder kunnen brengen.

Dan de terugblik. In 2021 zijn er 27 zaken geteld (tien follow-on en zeventien standalone) en gingen de auteurs van deze kroniek zoals gewoonlijk al uitgebreid in op verschillende interessante Europese en Nederlandse ontwikkelingen op follow-on gebied,4 en ook 2022 stelt qua ontwikkelingen niet teleur. De aantallen zijn weliswaar wat minder – wij komen tot 19 (zeven follow-on en twaalf standalone) zaken die afgelopen jaar gerapporteerd worden – maar qua ontwikkelingen blijft 2022 niet achter.

De interessante ontwikkelingen in follow-on zien wat ons betreft met name op toepasselijk recht, ontvankelijkheid van claimvehikels en verjaring. Zo oordeelde de rechtbank Amsterdam in Trucks simpelweg dat Nederlands recht van toepassing is op alle vorderingen. De redenering daarvoor, zoals wij hieronder nader bespreken, is nogal kort door de bocht en ook verrassend bezien in het licht van onder meer de Aircargo-rechtspraak. De uitspraak vergroot tegelijkertijd het gemak van procederen in Nederland waardoor vermoedelijk meer claim­vehikels zich op Nederland zullen gaan focussen en er meer procedures in Nederland zullen komen, en de vraag is of dat wenselijk is. De auteurs kijken deze kroniekperiode ook met belangstelling naar de ontwikkelingen in de follow-on zaak aangespannen door MTB tegen Heineken naar aanleiding van een overtreding van het verbod op misbruik van machtspositie vastgesteld door de Griekse mededingingsautoriteit. In de door de staat aangespannen schadevergoedingsactie wegens het Bitumenkartel gaat de rechtbank Rotterdam in op de bijzondere vraag of kennis van een kartel bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM) zou kunnen gelden als kennis van de staat waardoor de verjaringstermijn voor een kartelschadevordering van de staat zou zijn gaan lopen.

Op Europees vlak gingen de procedures in de grote kartelschadezaken uiteraard ook onverminderd door. Wij lichten de uitspraak uit van het Gerecht in de beroepsprocedure aangespannen door Scania5 en de uitspraak van het Hof van Justitie in een procedure tussen aan de ene kant Volvo en DAF en aan de andere kant het Spaanse bedrijf RM.6 Deze uitspraken met relevantie voor de Nederlandse kartelschadepraktijk bespreken we in deze kroniek ook wat uitgebreider.

Qua standalone zaken was er wederom weinig nieuws onder de zon, veel vorderingen strandden zoals gewoonlijk op een gebrek aan bewijs. Lezenswaardige uitspraken afgelopen jaar zijn er echter wel degelijk; de uitspraak van gerechtshof Amsterdam waarin wordt bevestigd dat Buma/Stemra misbruik heeft gemaakt van een economische machtspositie; een uitspraak van de rechtbank Amsterdam over de sociale dialoog en het bereik van het mededingingsrecht en ten slotte ook de uitspraak waarin de rechtbank Amsterdam prejudiciële vragen zal stellen over de pariteitsclausules van Booking.com.

Download de volledige publicatie:

Kroniek civiele rechtspraak mededingingsrecht 2022

Bron: Markt & Mededinging 2023, nr. 1, p. 15-27
Downloaden