Na bijna 14 uur van ononderbroken onderhandelingen bereikten de Raad en het Europees Parlement in de vroege ochtend van 21 april jl. een voorlopig akkoord over de Europese Klimaatwet. Een belangrijke mijlpaal nu dit de wettelijke verankering betekent van de ambitieuze doelstelling van de Europese Unie: een klimaatneutrale Europese economie en samenleving tegen 2050. Voordat de Europese Klimaatwet echt van kracht zou worden was het wachten nog op formele instemming door het Europees Parlement en de lidstaten in de Raad. Op 24 juni ging het Europees Parlement akkoord. De Europese Raad moet de Klimaatwet ook nog goedkeuren, maar de verwachting is dat ook de Raad op korte termijn instemt met het juridisch kader dat de EU-klimaatwetgeving voor de komende 30 jaar zal bepalen. Daarna kan de formele vaststellingsprocedure van start.
Aangescherpte reductiedoelen
Ten eerste zullen in de Europese Klimaatwet twee vastgestelde CO₂-reductiedoelen worden vastgelegd. Het eerste tussendoel van 2030 beoogt een emissieverlaging van 55% in vergelijking met 1990. De oude Europese ambitie was een reductie van 40%. Hierbij is overigens een zogenaamd ‘reëel CO₂-reductiedoel’ van 52,8% vastgesteld. Afgesproken is namelijk dat bij de gestelde reductiedoelen rekening mag worden gehouden met de hoeveelheid CO₂ die bossen opnemen. Deze zogeheten sinks mogen voor maximaal 2,2% in de emissiereductie-berekening worden meegenomen.
In de wet komt daarnaast het Europese einddoel te staan: een klimaatneutrale Europese Unie in 2050. Na dat jaar dienen de broeikasgasemissies in Europa negatief te zijn. Ook komt in de Europese Klimaatwet, op voorstel van de Commissie, nog een concreet doel voor emissiereductie tot 2040 te staan. Dit tussentijdse doel wordt op dit moment nog nader uitgewerkt.
Diverse andere acties
Naast de opgenomen reductiedoelen regelt de Europese Klimaatwet ook diverse specifiek te ondernemen acties. Zo wordt er een wetenschappelijke adviesraad inzake klimaatverandering voor de EU in het leven geroepen. Deze raad zal onafhankelijk wetenschappelijk advies geven en verslag uitbrengen over EU-maatregelen, klimaatdoelstellingen en indicatieve begrotingen voor broeikasgassen, én over de vraag of die stroken met de Europese Klimaatwet en de internationale verplichtingen van de EU in het kader van de Overeenkomst van Parijs.
Ook worden in samenwerking met verschillende sectoren van de economie sectorspecifieke routekaarten opgesteld omtrent het bereiken van klimaatneutraliteit. Eveneens is een sterkere samenhang afgesproken tussen alle beleidsmaatregelen van de EU en de Europese klimaatdoelstellingen.
Open eindjes
Nog geen overeenstemming is bereikt over de vraag of investeringen in aardgas en kernenergie als duurzaam mogen worden gekwalificeerd. En of deze twee energiebronnen aldus in de EU Taxonomie − een document met daarin de classificatie van duurzame economische activiteiten − moeten worden geplaatst.
Vervolg
Op 14 juli 2021 zal de Europese Commissie nog verdere concrete invulling geven aan de Europese Klimaatwet door middel van het klimaatpakket ‘Fit for 55’ . Hierin zal de commissie verschillende voorstellen doen waarmee aan de gestelde reductiedoelen uitvoering moet worden gegeven. Kijkend naar de gevoeligheid en complexiteit van de thema’s – te denken valt aan CO2-beprijzing en de handel in emissierechten – zal de inhoud van dit pakket hoogstwaarschijnlijk nog wel wat onderhandeling vergen.
Raadpleeg hier de volledige tekst van het voorstel voor de Europese Klimaatwet.