Digitalisering is een vakgebied waarop Pels Rijcken zich als legal trendwatcher met hart en ziel inzet én het onderwerp van het congres dat zij 12 juni 2018 organiseerde.
De vele bezoekers werden bijgepraat over de juridische aspecten van blockchain, cryptomunten en ICO's, kunstmatige intelligentie, innovatie in combinatie met de AVG en sensordata. Voorafgaand aan deze workshops vertelde gastspreker Erik Vermeulen, professor aan de Tilburg University, hoe de juridische praktijk zal veranderen door technologische ontwikkelingen.
Geen weg terug
Regelmatig wordt gevreesd dat digitalisering ons vak overbodig maakt, maar niets is minder waar: de juristen van nu maken innovatie juist mogelijk. "Technologische ontwikkeling hééft impact op ons werk en er is geen weg terug." In zijn verhaal concentreerde Vermeulen zich op drie belangrijke ontwikkelingen die gaande zijn: blockchain en smart contracts, internet of things en decentralized organizations. Toegegeven, de hoogleraar keek weleens met argusogen naar wat machines allemaal in hun mars hebben. Vormden ze geen bedreiging voor zijn advocatenvak? Vermeulen weet beter: "Innovaties brengen veel vraagstukken met zich mee en die kúnnen niet worden opgelost zonder ons." Om het gat tussen rechtsgeleerden en techneuten te dichten, riep hij de cursus coding for lawyers in het leven - vanzelfsprekend te volgen aan 'zijn' universiteit. Veelzeggend is de foto die hij liet zien van 'Suits'-acteurs in mooie maatpakken en jaloersmakende jurkjes. "Voorheen was dit voor mijn studenten het toekomstbeeld van hun dromen." Op de volgende foto toonde hij het clichébeeld van een groep IT'ers in niet héél modebewuste shirts. "Nu willen ze graag worden zoals deze 'IT-nerds', of mínstens op hun niveau kunnen praten."
Werk voor juristen
Juristen kunnen ten eerste een helpende hand bieden bij het ontwerpen van smart contracts, want die zijn stiekem helemaal niet zo 'smart'. De hoogleraar haalde een voorbeeld aan waarbij hij zelf als head of governance bij Philips nauw betrokken was. "In samenwerking met de TU Eindhoven onderzochten we zo'n ontwerp. Een lampje was 'tokenized': als de gloeilamp in handen van de klant was, werd de betaling automatisch voldaan. En het geld werd teruggestort als-ie stuk ging." Een smart contract, met de eigenschap 'if this, then that', is niets waard zonder bemoeienis van een mens van vlees en bloed, want íemand moet vertellen wat de vervolgstappen zijn. Ook het versterken van het vertrouwen in de blockchain-infrastructuur vraagt om kennis uit juridische hoek. "Hoe geloofwaardig zijn Airbnb-reviews? Organisaties zoeken naar oplossingen om reputaties binnen het netwerk betrouwbaarder te maken. Juristen kunnen en moeten een bijdrage leveren aan het vormgeven van de codes." Tenslotte ligt er veel werk op het gebied van wet- en regelgeving: hoe zorg je ervoor dat je compliant bent? En: "In die toekomst zullen de wet- en regelgeving al direct in de technologie worden vastgelegd."
Ervaringen en kennis delen
Na Vermeulens openingslezing werden in workshops voorbeelden en ervaringen gedeeld van projecten waarbij Pels Rijcken in het recente verleden een rol speelde. Onder andere de toepassingen voor Labchain, Mijn Zorg Log en APG/PGGM - stuk voor stuk draaiend op de blockchaintechnologie - passeerden de revue. Pels Rijcken denkt graag op tijd mee. Om geen showstopper te hoeven zijn, het líefst in de vorm van co-creatie: vanaf de start van een innovatietraject dus.
Om tafel met IT
Martin Meurs, consultant bij Roldo Rent en in die hoedanigheid bezig met sensordata, heeft het onderwerp digitalisering na vanmiddag hoog op de agenda staan. "Er zijn zoveel sensors in de markt, maar er is zo weinig gereguleerd vanuit de overheid. Ik ga de actualiteiten nauwlettend in de gaten houden; wat staat er te gebeuren en wat moeten wij doen?"
Ook Meghan Weeland, als bedrijfsjurist werkzaam bij The Greenery, reageert enthousiast: "Het is zeker relevant: ik bespreek regelmatig met mijn collega's de initiatieven die zij ontplooien op het gebied van digitalisering. Bijvoorbeeld de robotisering in onze supply chain, hoe gaan we daarmee om? Het is goed om te weten wat voor rol ik daarin kan spelen als jurist. Vóórdat het gebouwd wordt."
Van de plenaire lezing en de workshops zijn verslagen geschreven, deze kunt u hier terugvinden:
The
Future of Law (plenaire lezing)
Artificial intelligence & Machine learning
Het verzamelen van sensordata in de buitenruimte
Juridische vraagstukken rondom blockchain, crypto's en ICO's
Innovatie
en de AVG